INFORMACJA KRUS: Co robić, aby uniknąć wypadku podczas obsługi zwierząt inwentarskich?
Wypadki podczas prac w gospodarstwach rolnych to nadal duży problem. Praca w rolnictwie różni się znacząco od prac wykonywanych w innych dziedzinach gospodarki. Charakteryzuje ją sezonowość oraz częste zmiany rodzaju wykonywanych czynności. Według danych KRUS, w 2022 roku zgłoszono w Polsce 11649 wypadków w rolnictwie. Daje to liczbę 30 wypadków dziennie. Jednak nie każde zdarzenie, do którego dochodzi w gospodarstwie rolnym i które kończy się obrażeniami rolnika jest uznawane za wypadek przy pracy w rolnictwie. Ustawa o ubezpieczeniu społecznym rolników z 20 grudnia 1990 roku jednoznacznie definiuje pojęcie wypadku w rolnictwie. Według ww. ustawy za wypadek przy pracy rolniczej uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło podczas wykonywania czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej albo pozostających w związku z wykonywaniem tych czynności:
- na terenie gospodarstwa rolnego, które ubezpieczony prowadzi lub w którym stale pracuje albo na terenie gospodarstwa domowego bezpośrednio związanego z tym gospodarstwem rolnym, lub
- w drodze ubezpieczonego z mieszkania do gospodarstwa rolnego, albo w drodze powrotnej, lub
-podczas wykonywania poza terenem gospodarstwa rolnego zwykłych czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej lub w związku z wykonywaniem tych czynności, lub
- w drodze do miejsca wykonywania czynności, o których mowa powyżej albo w drodze powrotnej.
W ciągu jednego dnia roboczego rolnik może być narażony nawet na kilkanaście różnego rodzaju zagrożeń. Większości wypadków przy pracy rolniczej można zapobiec, jeśli wcześniej zostaną podjęte odpowiednie działania prewencyjne. Warto dodać, że poprawa bezpieczeństwa w gospodarstwie rolnym nie zawsze wiąże się z dużym nakładem finansowym ze strony rolnika. Bardzo często wystarczy świadomość zagrożeń występujących w gospodarstwie oraz konsekwentne ich eliminowanie.
Jedną z najczęstszych przyczyn wypadków w rolnictwie są zdarzenia z grupy wypadkowej uderzenie, przygniecenie, pogryzienie przez zwierzęta.
Hodowla i związana z nią obsługa zwierząt inwentarskich sprzyja wypadkom. W czasie karmienia, dojenia czy wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych bardzo często dochodzi do niepożądanych zachowań zwierząt, efektem których są przygniecenia, uderzenia, pogryzienia a nawet stratowania ludzi. Z analizy wypadków zgłoszonych do KRUS w ciągu ostatnich trzech lat wynika, że wypadki z udziałem zwierząt gospodarskich stanowią około 12 % wszystkich wypadków zgłoszonych do KRUS. Najczęstsze przyczyny wypadków z tej grupy to:
-reakcja zwierząt na nieznane bodźce i otoczenie (podejście do zwierząt bez uprzedzenia, hałas, ból, strach),
- hodowla zwierząt w zbyt ciasnych pomieszczeniach,
- narowistość i agresja zwierząt,
- niewłaściwy sposób obsługi powiązany z brakiem świadomości zagrożenia,
- infrastruktura nieprzystosowana do profilu produkcji oraz zbyt duże zagęszczenie zwierząt,
-wady konstrukcyjne budynków (niezabezpieczone otwory zrzutowe, studzienki i kanały gnojowe).
Wypadki spowodowane przez zwierzęta inwentarskie najczęściej miały miejsce podczas codziennej ich obsługi ( karmienie, dojenie, przepędzanie, załadunek do środków transportów, sprzątanie pomieszczeń inwentarskich podczas obecności zwierząt ).
Co robić, aby uniknąć wypadku podczas obsługi zwierząt inwentarskich?
- w budynkach inwentarskich powinien zawsze panować porządek, nie wolno zastawiać przejść i korytarzy,
- wszystkie narzędzia powinny być przechowywane w jednym miejscu, ułatwi to pracę i zapobiegnie powstawaniu urazów w wyniku przypadkowego zetknięcia się z ostrymi narzędziami pozostawionymi w nieładzie,
- nie zostawiajmy progów w drzwiach pomieszczeń inwentarskich, a jeśli już są to oznakujmy je właściwie ( taśma lub jaskrawa farba ),
- wszystkie uszkodzenia w podłożach budynków gospodarskich ( dziury, wgłębienia) powinny być jak najszybciej naprawiane,
- stanowiska dla zwierząt powinny być na tyle duże, aby móc swobodnie je obsługiwać,
- zwierzęta gospodarskie ( zwłaszcza buhaje) powinny w miarę możliwości obsługiwać te same osoby,
- do prowadzenia krów powinno używa się linek i powrozów, które w razie szarpnięcia przez zwierzę nie spowodują okaleczenia rąk lub innych urazów.
W celu zwiększenia bezpieczeństwa podczas obsługi zwierząt inwentarskich apelujemy o rozwagę, codzienne monitorowanie obór, stajni i chlewów pod kątem ewentualnych zagrożeń. Zachęcamy do lektury prasy tematycznie związanej z hodowlą zwierząt oraz informacji prewencyjnych umieszczonych na stronie KRUS.
Aneta Wrzesińska kierownik Placówki Terenowej KRUS w Kluczborku
