Podsumowanie projektu "Za życiem"
Od 13 kwietnia 2021 roku do 30 listopada 2021r. Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Namysłowie jako WOKRO (Wielospecjalistyczny Ośrodek Koordynacyjno-Rehabilitacyjno-Opiekuńczy) zakończyła realizację IV edycji programu kompleksowego wsparcia dla rodzin „Za życiem” przewidzianego na lata 2017-2021. Podstawą do tego przedsięwzięcia była uchwała Rady Ministrów podjęta na podstawie ustawy z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”. Plan finansowy programu ustalony został na cały cykl pięcioletni i do końca roku 2021 nasza placówka miała zapewnione środki z Ministerstwa Edukacji Narodowej na realizację w/w programu. W dniu 30 listopada bieżącego roku zakończyliśmy prowadzenie zajęć z zakresu wczesnego wspomagania rozwoju.
Namysłowska Poradnia jako ośrodek koordynacyjno-rehabilitacyjno-opiekuńczy, w ramach programu „Za życiem” udzielała kompleksowego wsparcia terapeutycznego rodzinom z dziećmi od chwili wykrycia zagrożenia niepełnosprawnościami oraz rodzinom z dziećmi z potwierdzonymi już niepełnosprawnościami (od momentu narodzin dziecka do momentu rozpoczęcia realizacji obowiązku szkolnego). Zadania wykonywane w ramach powyższego programu dotyczyły m.in. udzielania rodzicom specjalistycznej informacji dotyczącej problemów rozwojowych dziecka, wskazywania właściwych dla dziecka i jego rodziny form kompleksowej, specjalistycznej pomocy, wskazywania jednostek udzielających specjalistycznej pomocy dzieciom, organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dziecka prowadzonych przez terapeutów, w tym przez psychologa – certyfikowanego terapeutę SI (integracji sensomotorycznej) , psychologa – certyfikowanego hipoterapeutę, neurologopedę z uprawnieniami surdopedagoga, fizjoterapeutę – certyfikowanego terapeutę metody Vojty.
Wczesnym wspomaganiem rozwoju w ramach programu „Za życiem” w roku 2021 objęto 28 dzieci mieszkających na terenie Powiatu Namysłowskiego, mających status dzieci zagrożonych niepełnosprawnościami i niepełnosprawnych, które posiadały stosowne zaświadczenia lekarskie, potwierdzające występowanie schorzeń według Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10. Ponadto niektórzy beneficjenci programu posiadali orzeczenia o stopniu niepełnosprawności wydane przez Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności, orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego lub opinie o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju wydane przez Zespoły Orzekające działające przy publicznych Poradniach Psychologiczno – Pedagogicznych. Niektóre dzieci nie posiadały wyżej wymienionej dokumentacji, ale które na podstawie obserwacji i wniosków rodziców, którym lekarze pierwszego kontaktu potwierdzili zagrożenie niepełnosprawnością -odpowiednim zaświadczeniem lekarskim.
Zaletą i wartością dodaną tego programu była i jest idea wsparcia dzieci zagrożonych niepełnosprawnością / niepełnosprawnościami. W myśl obowiązujących aktualnie przepisów prawa oświatowego - WWR (wczesne wspomaganie rozwoju) jest wyłącznie dedykowane dzieciom z potwierdzoną już niepełnosprawnością według kategorii oświatowych. Zatem zajęcia w warunkach oświatowych można wyłącznie organizować dla: niesłyszących, słabosłyszących, niewidzących, słabowidzących, niepełnosprawnych ruchowo, w tym z afazją, niepełnosprawnych intelektualnie w stopniu lekkim, umiarkowanym i znacznym, z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera, z niepełnosprawnością sprzężoną. Brak tego dokumentu w warunkach standardowego funkcjonowania dziecka w przedszkolu, w placówce oświatowej, bez opinii o WWR nie daje możliwości skorzystania z takich zajęć. Natomiast program „Za życiem” zdecydowanie ułatwił dostęp do specjalistów dzieciom bez posiadania takiej diagnozy, a gdzie istnieje wysokie ryzyko pojawienia się tej niepełnosprawności w niedalekiej przyszłości. Te dzieci skorzystały z wczesnej interwencji, nie mając jeszcze statusu dziecka niepełnosprawnego.
W roku 2021 zrealizowaliśmy ponownie 520 godzin w bezpośredniej pracy terapeutycznej z dzieckiem, w reżimie sanitarnym ze względu na pandemię. I mimo trudnej sytuacji epidemiologicznej zrealizowaliśmy program w całości. Do programu zakwalifikowano 28 małych dzieci (mieszkańców powiatu namysłowskiego) z różnymi schorzeniami o charakterze idiopatycznym, z deficytami ogólnorozwojowymi, z różnymi typami niepełnosprawności lub zagrożonymi niepełnosprawnościami i z wyraźnymi odchyleniami od normy rozwojowej. Wśród tegorocznych beneficjentów programu znalazły się m.in. dzieci z niepełnosprawnością ruchową, intelektualną, słuchową, z autyzmem, z zaburzeniami rozwoju psychoruchowego i zaburzeniami metaboliczno-genetycznymi, które uczestniczyły w zajęciach z hipoterapii, rehabilitacji ruchowej, terapii poznawczej z elementami integracji sensomotorycznej, terapii neurologopedycznej z treningiem słuchowym.
W 2021 roku zajęcia z zakresu wczesnego wspomagania rozwoju prowadziły: Pani Beata Jaźwiec – neurologopeda / surdopedagog, Pani Elżbieta Horwat – fizjoterapeuta / terapeuta metody Vojty, Pani Elżbieta Ptak – psycholog / terapeuta SI oraz Pani Katarzyna Pęczkowska – psycholog / hipoterapeuta. Zespół specjalistów realizował zadania z zakresu wczesnego wspomagania rozwoju ściśle współpracując z koordynatorem projektu, z rodziną dziecka, z rodzicem / opiekunem prawnym dziecka. Specjaliści Poradni udzielali pomocy małym beneficjentom projektu nie tylko usprawniając zaburzone funkcje swoich podopiecznych, ale równolegle nieśli pomoc w zakresie kształtowania odpowiednich postaw i zachowań pożądanych w kontaktach z dzieckiem. Uczyli rozpoznawać zachowania dziecka i utrwalać właściwe reakcje na te zachowania. Systematycznie udzielali instruktaży, porad oraz konsultacji, podpowiedzi w zakresie bezpośredniej pracy z dzieckiem. Wspierali merytorycznie w przystosowaniu warunków w środowisku domowym do potrzeb dziecka oraz w pozyskaniu i wykorzystaniu w pracy z dzieckiem odpowiednich środków dydaktycznych i niezbędnego sprzętu.
Priorytetowymi zadaniami zespołu specjalistów WOKRO było, podobnie jak w poprzednich edycjach, określenie kierunków i harmonogramu działań w zakresie wczesnego wspomagania i wsparcia rodziny dziecka, opracowanie i realizowanie z dzieckiem i jego rodziną indywidualnych programów terapii oraz analiza efektywności form pomocy udzielanej dziecku i jego rodzinie. Wszelkie działania zespołu wczesnego wspomagania rozwoju miały na celu podniesienie poziomu funkcjonowania dziecka oraz wsparcie rodziców w procesie opieki i wychowania.
Wspomaganie rozwoju dzieci powinno być podejmowane zawsze jak najwcześniej, ponieważ jego istotą jest dostarczanie wszechstronnej i systematycznej pomocy psychologiczno-pedagogicznej, aby wesprzeć i stymulować rozwój dziecka we wszystkich obszarach jego funkcjonowania. Należy pamiętać, że pomoc udzielana we wczesnym dzieciństwie pozwala nie tylko skutecznie kompensować występujące u dziecka dysfunkcje i deficyty, ale także zapobiega pojawianiu się zaburzeń rozwoju o charakterze wtórnym. Wczesna pomoc musi zatem mieć charakter kompleksowy, tzn. musi być udzielana dwutorowo, zarówno niepełnosprawnemu dziecku czy zagrożonemu niepełnosprawnością, jak i członkom jego rodziny. Problemy rodziców i pozostałych członków rodziny należy traktować jako tak samo istotne, co zaburzenia w rozwoju dziecka. Wczesna pomoc dąży bowiem do optymalizacji funkcjonowania całego układu rodzinnego i to jest głównym celem podejmowanych przez nas zadań w ramach w/w programu.
Jako Poradnia i WOKRO poczyniliśmy już wstępne rozmowy z przedstawicielami MEiN na temat kolejnego cyklu programu „Za życiem” w naszym powiecie, który miałby rozpocząć się ponownie w połowie 2022 roku i trwać do roku 2026. Istnieje szansa, a wręcz wysokie prawdopodobieństwo, że ponownie ministerstwo powierzy nam środki na realizację w/w programu. Program w kolejnych edycjach ma być głównie dedykowany najmłodszym beneficjentom w wieku od 0 do lat 3 i te dzieci w pierwszej kolejności będą przyjmowane i kwalifikowane do zajęć. Więcej szczegółów na temat przyszłorocznego doboru grupy dzieci do zajęć WWR podamy wiosną 2022r., dlatego zachęcamy Państwa do bieżącego monitorowania informacji prasowych i internetowych.
Dorota Surmańska – Dyrektor PPP w Namysłowie
i Koordynator programu „Za życiem”
